Ο ΦΟΒΟΣ

Φοβάται, λένε, ο Γιάννης το Θεριό και το Θεριό τον Γιάννη...

Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται ιδιαίτερα να συνεννοηθούν μεταξύ τους, διότι φοβούνται ο ένας τον άλλον, εφόσον έχει προϋπάρξει αμοιβαία εξιδανίκευση. Η εξιδανίκευση εδώ σημαίνει πως κάποιος αντιμετωπίζεται ως ιδιάζουσα, (τρόπον τινά) ισχυρή προσωπικότητα και άρα ως εν δυνάμει απειλητικός.

Το αίσθημα της απειλής μπορεί να εγερθεί λόγω υποκείμενων φόβων «αφανισμού», κυρίως όταν στη μεταξύ τους αλληλεπίδραση οι άνθρωποι αυτοί γίνονται σχετικώς αμυντικοί (για να ενισχύσουν την αυτοπροστασία τους) και μάλλον δύσκολα προσεγγίσιμοι, ενώ απουσιάζει η ψυχική και η σωματική χαλαρότητα και η χαλαρότητα στην επικοινωνία.

Συνήθως εξιδανικεύουμε ανθρώπους που διαθέτουνε κάποια χαρακτηριστικά, όπως φυσικό κύρος, ομορφιά, δυνατό λόγο και κοφτερό πνεύμα. Άρα, κάποιος γίνεται επιθυμητός γι' αυτά του τα χαρακτηριστικά, η κατάκτησή του από κάποιον άλλο διατρανώνει το κύρος του κατακτητή ο οποίος εξασφαλίζει την προστασία του από τον "δυνατό", παράλληλα όμως ο τελευταίος μπορεί να γίνει και απειλητικός, επειδή μπορεί να εκμηδενίσει, να απορρίψει ή να εγκαταλείψει.

 

Οι φόβοι αφανισμού εξελίσσονται κυρίως από ψυχικά μορφώματα της βρεφικής ηλικίας σε πιο συγκεκριμένες αναπαραστάσεις στην παιδική και αρχίζουν να λαμβάνουν πιο σαφές κοινωνικό περιεχόμενο πριν την εφηβική ηλικία και μετά.

Τα βιώματα απειλής και αφανισμού προξενούν το αίσθημα της ενοχής για την ύπαρξη (γι' αυτόν που δεν είναι αρκετά καλός ή αρκετός, ώστε να αγαπηθεί και να μπορεί να "ανήκει" σε κάποιον) εξαιτίας της εξελισσόμενης (από το φροντιστικό πρόσωπο) «εγκατάλειψης» (ή τρομοκράτησης και απομόνωσης του παιδιού, λόγω της υπερπροστατευτικότητας και του τρόμου των γονέων για τον κόσμο) και αυτό με τη σειρά του εξελίσσει τη λειτουργία του σαδιστικού υπερεγώ...

© 2018 Ελένη Κανακάκη (ΦΠΨ Ψ')