Η συγκεκριμένη κινηματογραφική
ταινία ενδιαφέρει από δύο απόψεις, επιπλέον των κινηματογραφικών χαρισμάτων
που αναδεικνύουν κατά τρόπο έξοχο το θρίλερ. Η πρώτη είναι υπαρξιακή ενώ η
δεύτερη ψυχαναλυτική και τραγική μαζί, χωρίς όμως αυτές οι δύο να χάνουν τη μεταξύ τους
σύνδεση νοημάτων.
Κατ' αρχάς, μου έκανε πάντα
μία «ειδική» εντύπωση η δήλωση, "Δεν θα σε κυνηγήσω ποτέ… γιατί ο κόσμος γίνεται πιο
ενδιαφέρον με 'σένα μέσα του…" και θα ένοιωθα
εξίσου τυχερή να ζω σ' έναν κόσμο όπου κάποιοι άνθρωποι φεύγοντας τον αφήνουν
λίγο καλύτερο απ' ότι ήταν πριν, δημιουργώντας ένα νόημα για τη δική τους ύπαρξη, με το να βγάζουν ήρεμα από την πληγή και να σπρώχνουν απαλά στο
πλάι το μαχαίρι του θανάτου, που κατατρώγει την ύπαρξη... αντί να το καρφώνουν στην
καρδιά του άλλου... Έναν θάνατο τον οποίο δεν
προκαλεί η Φύση, αλλά η δειλία εκείνου που αντιδρά στην ενσυναίσθηση του πόνου,
μέσω της επιλεκτικής και κατ' επέκταση εκλογικευτικής, αμυντικής και ακυρωτικής
τοποθέτησης εναντίον του...
Όμως εδώ δεν έχουμε την περίπτωση αυτή και όπως προείπα, η ταινία θα μπορούσε
να έχει ειπωθεί με τη μορφή του γρίφου (και μ' έναν τρόπο
ακραιφνώς ψυχαναλυτικό ή -αλλάζοντας ύφος- τραγικό, σύμφωνα με την σοφόκλεια
αρχαιοελληνική αισθητική) για τον οποίο αναζητιέται η λύση και η τελική
αποκάλυψη του "εγκληματία..." , από το υποκείμενο της δράσης...
Το "έγκλημα" έχει ήδη
διαπραχθεί... εφόσον ο
"μιαρός" εαυτός έχει οδεύσει για να καταλήξει στην αποκήρυξη και την προβολή του στο απειλητικό πρόσωπο (το οποίο το πρωταγωνιστικό πρόσωπο "φονεύει" τελικά...),
οπότε η ανάγκη της μεταμόρφωσης σε ένα ιδανικό, όμορφο λατρεμένο πλάσμα και η ανάγκη εύρεσης του κακού και του μιαρού
καθίστανται εμμονικές...
Μέσω της αμυντικής διαδικασίας
της διχοτόμησης και της ναρκισσιστικής λιβιδινικής λειτουργίας, που δρα
αντισταθμιστικά και στην υπηρεσία της επιβίωσης (στη βάση της απόρριψης της
ταυτότητας του κοινωνικού φύλλου, ενδεχομένως εξαιτίας της χειριστικής υποταγής σ' έναν αδυσώπητο πατέρα), το υποκείμενο της δράσης λαμβάνει τη
μορφή της όμορφης, άσπιλης, γεμάτη ιδανικά και μεγαλείο,
Clarice... και αναζητείται πλέον ο υπεύθυνος (όπως ο Οιδίπους αναζητούσε τον
εαυτό του...), εκείνος ο οποίος έχει διαπράξει το έγκλημα...
Σε ένα ψυχοθεραπευτικό σκηνικό η αναζήτηση αυτή
δεν θα άφηνε μόνο του το υποκείμενο της ψυχαναλυτικής εργασίας, αλλά θα συμπεριλάμβανε αναγκαστικά τη
συνοδοιπόρευση του ψυχαναλυτή (Dr Lecter) -πάνω στον οποίο προβάλλονται στοιχεία κακού και εξιδανίκευσης ταυτόχρονα- ο οποίος βιώνεται, μέσω της μεταβιβαστικής λειτουργίας, αφενός ως ενδεχόμενος διώκτης,
αφετέρου ως αντικείμενο ερωτικής αγάπης, με
το αίτημα της αποδοχής, εκ μέρους του, του γεμάτου αυταπάρνηση αναζητητή της αλήθειας και της
αναγνώρισης εξίσου του μεγαλείου του "εκλεκτού τέκνου", που πασχίζει να κάνει "τους
αμνούς του να σιωπήσουν", πετυχαίνοντας έτσι όχι μόνο την
ανακήρυξη του εαυτού σε μεγαλειώδη σωτήρα, αλλά και εξασφαλίζοντας (στην ταύτιση με τους αμνούς και το αδυσώπητο πεπρωμένο τους) και τη δική του
συμβολική σωτηρία…
------------------------------
Αν κάνουμε τώρα μία προσπάθεια να
διασυνδέσουμε μεταξύ τους τις δύο προηγούμενες οπτικές για τον μύθο, μπορούμε
να εντοπίσουμε κάποιους αρμούς, οι οποίοι μας επιτρέπουν να οικοδομήσουμε και
να θέσουμε μία ερμηνεία που ρίχνει φως φέροντας μπροστά στα μάτια ένα νόημα
από το βάθος της αβύσσου.
Ο κόσμος μας έχει καταλήξει
σχιζοφρενικός. Ο κόσμος μας εικονοποιείται από την πλατωνική αλληγορία του
σπηλαίου. Ο κόσμος μας εξιστορείται από την σοφόκλεια αναζήτηση της ταυτότητας,
του χρέους, του εγκλήματος και της διαφθοράς.
Ο κόσμος μας γίνεται υπαρξιακός,
επειδή η πολύμορφη βία, η αντίφαση και η διαστρέβλωση του νοήματος της ζωής και των εννοιών της γλώσσας -από
βιωματική και γνωστική άποψη- μας έχει οδηγήσει στη φενάκη και το κυνήγι "μαγισσών...".
… αλλά και επειδή, έχοντας
καταπιεί τόση συμφορά μέσα του, τα μάτια του έχουν τυφλωθεί… ώστε δεν μπορεί να βρει το νόημα της ύπαρξής του…
Σας αφήνω με ένα απόσπασμα από το
soundtrack της ταινίας.
© 2015 Ελένη Κανακάκη (ΦΠΨ Ψ')
